آزمایشگاه نقش بسیار حیاتی در سیستم تحقیقاتی و اجرایی  داشته و نتایج تجزیه های انجام شده در آن مبنای بسیاری از تصمیم گیری­ها و سیاستگزاری­ها می­باشد. با توجه به نقش و اهمیت آزمایشگاه­ در شناسائی وضعیت منابع خاک کشور، بخش آزمایشگاه های خاک و آب در سال 1335 با عنوان بخش آزمایشگاه­های خاک و آب شروع به کار نمود و با احداث و راه‌اندازی آزمایشگاه‌های تجزیه خاک، آب و گیاه در مراکز تحقیقات کشاورزی استان‌ها فعالیت خود را گسترش داد. در حال حاضر به غیر از آزمایشگاه خاک،‌ آب، کود، گیاه در مؤسسه، در 31 مرکز تحقیقات کشاورزی موجود در مراکز استان‌ها نیز آزمایشگاه تجزیه خاک، آب و گیاه وجود دارد . این آزمایشگاه‌ها بسته به نیاز منطقه، تنوع و تعدد طرح‌های تحقیقاتی، توسعه یافته و تجهیز شده‌اند و در تجزیه نمونه‌های بخش‌های تحقیقاتی و نمونه‌های ارسالی از سایر مؤسسات فعالیت می‌کنند. در راستای سیاستهای اصل 44 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مبنی بر فراهم نمودن زمینه فعالیت بخش خصوصی در گردش امور کشور، در سال 1371 سازمان تحقیقات ، آموزش و ترویج کشاورزی بوسیله دو مؤسسه تحقیقات خاک و آب و تحقیقات گیاهپزشکی در اقدامی تحسین برانگیز قانون اجازه تأسیس آزمایشگاههای خاکشناسی و گیاهپزشکی را از تصویب مجلس شورای اسلامی گذراند  و آئین نامه اجرایی آن در سال 1373 به تصویب هیات وزیران رسیده و ابلاغ گردید . در حال حاضر 160 آزمایشگاه خاک و آب خصوصی در سراسر کشور  در زمینه آنالیز نمونه های خاک، آب،گیاه و کود فعال می باشند .

با گسترش آزمایشگاه های دولتی و خصوصی سالانه بیش از صدها هزار تجزیه بروی نمونه های خاک، آب، گیاه و کود در کشور انجام می­گیرد که ایجاد بانک اطلاعات جامع ازمایشگاه های خاک و آب و نتایج حاصل از تجزیه نمونه ها می­تواند کمک شایانی در سیاستگزاری و تصمیم گیری های کلان در زمینه منابع پایه مانند خاک و آب نماید به همین دلیل برای اولین بار در سال 1381 " نزم افزار اتوماسیون آزمایشگاه های خاک و آب" توسط دکتر کریم شهبازی و دکتر کامبیز بازرگان از اعضای هیات علمی موسسه تحقیقات خاک و آب با همکاری شرکت رایانمهر توسعه پیدا نمود. استفاده از این نرم افزار تحت ویندوز اگر چه گردش کار و ذخیره اطلاعات در یک آزمایشگاه را بسیار تسهیل نمود ولی با توجه به اینکه جمع آوری داده­های آزمایشگاه­های مختلف جهت تشکیل بانک اطلاعاتی جامع از طریق CD انجام می گرفت بعضا باعث ایجاد مشکلات زیادی می گردید. با توسعه شبکه اینترنت و نرم افزارهای تحت وب، پروژه ای تحت عنوان" ساماندهی اطلاعات شبکه آزمایشگاه های خاکشناسی کشور" با مسئولیت دکتر کریم شهبازی، دکتر کامبیز بازرگان و دکتر محمد حسین داودی در سال 94 در موسسه تحقیقات خاک و آب شروع گردید که یکی از اهداف آن طراحی و راه اندازی برنامه رایانه ای تحت شبکه وب جهت مدیریت اطلاعات آزمایشگاه های خاک و آب بود. این نرم افزار تحت عنوان " سامانه مدیریت اطلاعات آزمایشگاه های خاک و آب" با همکاری شرکت مهندسی پیشتازان اندیشه پویا توسعه یافته و با استقرار در چند آزمایشگاه و آزمونهای اولیه از دی ماه سال 97 آماده استفاده توسط تمام آزمایشگاه های خاکشناسی می باشد. از جمله قابلیت های این سامانه:

1. پذیرش و ورود نمونه و داده های مشتری مرتبط با نمونه
2. برنامه ریزی و پیگیری نمونه و کار آزمایشگاهی مرتبط
3. یکپارچه سازی پردازش و کنترل کیفیت نمونه ها و تجهیزات مورد استفاده
4. ذخیره سازی داده های مربوط به تجزیه و تحلیل نمونه
5. بازرسی، تایید،و تلفیق مجموعه ای از داده های نمونه برای گزارش دهی و یا تجزیه وتحلیل بیشتر

همچنین سایر امکانات این سامانه:

• مدیریت ممیزی (پیگیری و تداوم کامل)
• اختصاص دادن بارکد به نمونه
• امکان تعریف زنجیره ای از کاربران با سطوح دسترسی مشخص جهت ورود به سیستم و استفاده از آن
• انطباق استانداردهای نظارتی موثر بر فعالیتهای آزمایشگاهی
• مدیریت ارتباط با مشتری
• مدیریت اسناد( فرآیند و تبدیل اطلاعات به فرمت مورد نیاز، مدیریت توزیع و دستیابی به اسناد)
• سرویس و نگهداری و کالیبراسیون دستگاه ها (برنامه ریزی جهت سرویس و نگهداری و کالیبراسیون دستگاه ها و حفظ سوابق دقیق از این فعالیت ها)
• مدیریت تجهیزات (ثبت موجودی آزمایشگاه)
• امکان وارد نمودن دستی و الکترونیکی اطلاعات برای داده هایی که توسط فرد یا بصورت الکترونیکی تولید می شود.
• مدیریت روش (ارائه فرآیند و دستورالعمل آزمایشگاهی، متدولوژی بومی شده و حاکم بردستورالعمل ها و انجام عملیات در هرنمونه)
• مدیریت پرسنل و کار ( سازماندهی برنامه کار، تکالیف، آموزش واطلاعات فردی پرسنل، اطلاعات مالی)
• تضمین و کنترل کیفیت ( کنترل کیفیت نمونه، استانداردهای ورود اطلاعات و گردش کار)
• گزارشات ( ایجاد و برنامه ریزی گزارشات مطابق با فرمت مورد نظر و توزیع گزارشات به افراد معین)
• امکان ردیابی ( پردازش و نگهداری محاسبات، پیگیری زنجیره فعالیتهای انجام شده بر روی هر نمونه از هنگام ورود به آزمایشگاه)